چگونه می توانیم استعدادوتوانمندی فرزندان خود راشکوفا کنیم ؟

چگونه می توانیم استعدادوتوانمندی فرزندان خود راشکوفا کنیم ؟

نظام آموزش وپرورش یک جامعه باید شرایط وامکانات لازم رابرای اعضای جامعه به نحوی فراهم کند که هریک از آنها بتوانندتوانمندی ها واستعدادهای خود را درحد اعلی به رشد ومشکوفایی برسانندودرعین حال این وظیفه راهماهنگ وتوامان انجام دهند یعنی آموزش وپرورش به صورت تلفیقی .

دکتر محمد حسین پروند ، دکترای برنامه ریزی آموزشی درسی درتعریف لغوی خلاقیت می گوید : این واژه ازفعل خلق کردن، آفریدن وبه وجود آوردن مشتق شده . ولی در مفهوم آن ، دو معنای نوآوری وابلاع مستتر است  ،یعنی به هنری خلاق گفته می شود که نو وبیبدیل باشد ونوعی تغییر درآن ایجاد شده باشد.

وی درتعریف خلاقیت مفهومی اظهار می کند ، خلاقیت نوعی توانمندی ،استعداد یا نیروی خدادادی است که در نهاد انسان کم وبیش به ودیعه گذاشته شده وباید باکمک عوامل وعناصر محیطی مناسب از صورت بالفعل به صورت بالقوه در آید که البته درافراد مختلف این استعداد ها وتوانمندی ها بادردرصدهای مختلف وجود دارد.

علاوه بر عوامل توارثی ومحیطی که درخلاقیت وتقویت وپرورش کمک کننده است عوامل فطری هم درآن دخالت دارند .

اولین ومهم ترین پایگاهی که می تواند درپرورش خلاقیت بسیار موثر باشد  خانواده است . دکتر پروند با اشاره به این مطلب می گوید :مهمترینعوامل دراین ارتباط والدین هستند ودر این میان مادر نقش اساسی در تربیت فرزندان دارد .

بنجامین بلوم می گوید. :سه چهارم شخصیت کودک قبل از 6 سالگی شکل می گیرد .وکودک در این مدت درخانواده است ومعلمش مادر اوست. قابل ذکر است که همبازی ها وهمسالان نیز ازعوامل دیگر بروز خلاقیت محسوب می شوند که دربازی ها منجر به پیدایش یا عدم پیدایش خلاقیت می شوند .

ویژگی های کودک خلاق

ازویژ گی های کودک خلاق می توان به پرانرژی وژرجنب وجوش بودن اشاره کرد واصطلاحاً به چنین کودکی « شیطان »گفته می شود .‌‌‌

این کودک کنجکاو است ودر اصطلاح غلط فضول خطاب می شود ( منهای کودک پیش فعال ) دائماً سؤال می کندوهر جوابی رانمی پزیرد برای یک مسئله راه حل های متعددی دارد که گاهی این راه حل ها ی عجیب وغریب است .نسبت به سایر کودکان خیال پرداز است .داستانهای تخیلی می سازد . درچارچوب ها قرار نمی گیرد وازمقررات تبعیت نمی کند .به همین دلیل بیشتر این کودکان در خانواده مورد اذیت وآزار قرار می گیرند .که چرا مقررات را رعایت نکردی ؟ "

دکتر محمد حسین پرند دکتر برنامه ریزی آموزشی می گوید : این کودکان برونگرا ورفاقت طلب هستندوعلاقه زیادی به معاشرت دارندآنها دربازی هایشان بیشتر رهبر هستند تا فرمانبرداربه همین دلیل دراغلب بازیهایشان « رئیس هستند . وی می فرماید: این کودکان قدرت تفکر واگرا دارندوخیلی کم دارای تفکرات همگرا هستند یعنی درحقیقت اگر مسئله ای به آنها داده شود برای حل آن حساب وکتاب نمی کنند بلکه به کلیت مسئله نگاه کرده ، اظهار می کنند «کل آن دارای  اشکالاست » همچنین دارای قدرت نوآوری وابداع است .

چه عواملی قدرت خلاقیت ونوآوری را درکودک تضیف می کند .

 محدودیت هایی که بزرگترها وخانواده برای کودک ایجاد می کنند . همچننین تنبیه کردن، بی مهری ، اخم کردن دربرابر کارهایی که انجام می دهد واجبار کردن کودک به رعایت مقررات خشک ومحدودیت های فردی وجمعی  می تواند تاثیرات منفی در برداشته باشد .همچنین استهزا ومسخره کردن کودک ،ایجاد ترس از به هم خوردن اوضاع آرام خانواده ومحیط وپیشداوری های غلط در باره کودک از موارد کاهش

خلاقیت در کودک است .

عوامل تقویت خلاقیت در کودک  

یکی از مولفه های موثر درخلاقیت  « هوش » است که ابعاد مختلفی دارد ، بنابراین هوش ، عامل درتقویت خلاقیت است . عامل بعدی دربروز خلاقیت دادن آزادی لازم وکافی به کودک ردراین میان تشویق واحترام والدین نیز تاثیر خوبی درگفتار ورفتار کودک خلاق خواهد داشت . تحقیقات نشان می دهد فراهم کردن اسباب بازی ولوازمی که کودک به وسیله آنها خلاقیتش را بروز می دهد همچون ابزار نقاشی ،انواع بازی های فکری ......همچنین تدارک محیطی آرام برای استراحت وتفکر وبروز خلاقیت  وجلوگیری از دخالت عوامل مزاحم وتخریب کننده

نقش مادرا ن در پرورش قدرت خلاقیت درکودکان

طبق تحقیقات بدست آمده 75درصد از شخصیت یک کودک قبل از 6 سالگی شکل می گیرد .و 20درصد آن تا 18 سالگی و 5 درصد بقیه از 18 سالگی به بعد حالا از شما می پرسم که کودک از زمان تولد تا 6 سالگی کجا بوده است ؟  

هیچ جوابی به جز خانه نداریم . پس از « مادر » می توان  به عنوان مربی اصلی کودک نام برد . بنابراین مادران باید اجازه دهند کودک شیطنت کند و وی رادر چارچوبی مقید نکنند وبا تشویق وی امکانات را برای وی مهیا سازند . واین موضوع را هم نباید از یاد برد که هر تغیروحرکتی هم خلاقیت نیست چرا که حکت خلاق ونو باید تازه وغیر تکراری بوده ونوعی پویایی به همرا ه داشته با شد